مادربرد ها از نظر سایز و سوکت ها
انواع مادبرد از نظر سایز
- Mini-ITX
- Micro-ATX
- ATX
- E-ATX
این عبارات به شکل ظاهری مادربردها اشاره می‌کنند و نشان‌دهنده ابعاد و قابلیت‌های هر مادربرد می‌باشد. هرچقدر یک مادربرد کوچک‌تر باشد، قابلیت‌های آن نیز کمتر است.در اینجا نگاهی خواهیم داشت به ظاهر هر مادربرد و قابلیت‌هایی که در هرکدام از آنها گنجانده شده است
مادربرد Mini-ITX
همانطور که از نامش مشخص است،مادربرد Mini-ITX یکی از کوچک‌ترین انواع مادربرد کامپیوتر می‌باشد که قابلیت‌های محدودی دارد ولی لزوماً کمترین قابلیت‌ها را ندارد. این مادربرد عموما برای مقاصد روزانه کاربرد دارد.ابعاد این مادربرد حدودا ۱۷*۱۷ سانتیمتر است.
چرا از مادربردMini_ITXاستفاده میشود؟
این نوع مادربرد فضای خیلی کمی را اشغال میکند و در عین حال تمام قابلیت‌های یک برد پایه را دارد. خیلی از مردم به این دلیل مادربردهای Mini-ITX را ترجیح می‌دهند که ابعاد خیلی کوچک‌تری از مادربردهای ATX دارند و برای افرادی که فضای زیادی در اختیار ندارند کاملا مناسب است.
قابلیت مادربرد Mini-ITA
در Mini-ITX از همان سوکت پردازنده‌ای استفاده میشود که در مادربردهای بزرگتر ممکن است ببینید اما تعداد پورت‌ها و اسلات‌های آن کاهش یافته است. در یک Mini-ITX بیشتر از یک اسلات PCI-E x۱۶ و دو اسلات DIMM مشاهده نمیشود. همچنین تمام کیس‌های Mini-ITX فقط ۴ عدد پورت ساتا دارند. اما قابلیت‌هایی مانند توانایی اورکلاک بسته به مدل می‌تواند متفاوت باشد.
مادربرد Micro-ATX
Micro-ATX بزرگتر از Mini-ITX و کوچک‌تر از ATX است. عموما ابعاد این مادربرد برابر با ۲۴.۴*۲۴.۴ سانتیمتر است اما برخی مادربردها ابعادی مانند ۲۴.۴*۲۰.۶ هم دارند.
چرا از مادربرد Micro-ATXاستفاده میشود؟
Micro-ATX با وجود قابلیت‌های زیاد ابعاد کوچکی دارد. به دلیل اینکه این مادربرد کمی از Mini-ITX بزرگتر است، اسلات‌ها و پورت‌های بیشتری دارد و در عین حال کوچک‌تر از یک ATX است.
قابلیت مادربردMicro-ATX
با توجه به ابعاد، تعداد اسلات‌های PCI و حافظه ممکن است متغیر باشد. یک Micro-ATX می‌تواند ۲ یا ۴ اسلات DIMM داشته باشد. از طرفی دیگر، یک Micro-ATX خاص ممکن است فقط ۱ عدد اسلات PCI-E x۱۶ داشته باشد و در مادربرد دیگر از ۳ عدد PCI-E x۱۶ استفاده شده باشد. این مادربردها با قیمت‌های مختلفی عرضه می‌شوند و مدل‌های گران قیمت آن می‌توانند قابلیت‌هایی مانند VRM قوی، هیت‌سینک‌های بزرگتر، هدرهای فن بیشتر و… داشته باشند.
مادربردATX
این مدل یکی از محبوب‌ترین انواع مادربرد کامپیوتر می‌باشد، زیرا قابلیت‌های آن می‌تواند تمام نیازهای ما را برطرف نماید. یک ATX از Micro-ATX بزرگتر و از E-ATX کوچک‌تر است.
ATX قابلیت‌های زیادی دارند و توانایی ارتقاء آن بسته به نیازهایی که دارید می‌تواند تا چندین سال برای شما کافی باشد. در مقایسه با Mini-ITX و Micro-ATX در این مدل پورت‌ها و اسلات‌های بیشتری وجود دارد. ابعاد عمومی این مادربرد برابر است با ۳۰.۵*۲۴.۴ سانتیمتر. تقریبا می‌توانید در تمامی کیس‌های Mid-Tower از مادربردهای ATX استفاده کنید.
چرا از مادربرد ATX استفاده میشود؟
در یک ATX تمام قابلیت‌های موردنیاز کاربران حرفه‌ای مانند توانایی اورکلاک، پشتیبانی از دستگاه‌های ذخیره‌سازی زیاد، پردازنده‌های با کیفیت، رم بیشتر و… گنجانده شده است. یک ATX برای افرادی مناسب است که مشکل فضا ندارند. همچنین ATX ظاهر بهتری هم دارند.
قابلیت مادربردATX
از بهترین قابلیت‌های ATX اسلات‌های PCI زیاد آن است. همچنین این مدل حداقل ۴ عدد اسلات DIMM دارد و می‌تواند از میزان زیادی حافظه پشتیبانی کند. مادربردهای جدید حداقل از ۳۲ گیگابایت رم پشتیبانی می‌کنند. بسته به مدل و تولیدکننده، ممکن است در این نوع مادربرد از تراشه آنلاک شده استفاده شده یا نشده باشد. در مدل‌های آنلاک شده از VRMهای خیلی با کیفیت به همراه هیت‌سینک‌های قوی به منظور افزایش پایداری اورکلاک استفاده شده است.
در این نوع مدل عموماً از هدرهای فن خیلی زیادی استفاده شده است که برای اتصال فن‌های بدنه، رادیاتورها و همچنین خنک‌کننده‌های مایع از آنها استفاده میشود. همچنین این نوع مادربرد پورت‌های ساتای خیلی زیادی دارد که می‌توانید ظرفیت کلی حافظه را با استفاده از آنها افزایش دهید.
مادربردE-ATX
استفاده ازاین مدل معمولا رایج نیست. خیلی از کاربران حرفه‌ای ترجیح می‌دهند از یک مدل ATX استفاده کنند اما افرادی که به قدرت خیلی زیاد، تعداد هسته‌های پردازنده بیشتر و اندازه حافظه خیلی زیادی نیاز دارند، انواع مادربرد کامپیوتر E-ATX مناسب‌ترین گزینه هستند.
ابعاد یک مدل E-ATX برابر با ۳۰.۵*۲۷.۷ سانتیمتر است و بزرگترین مادربرد از میان ۴ گزینه معرفی شده در این مقاله است. این مدل عرض بسیار بزرگتری دارد که به خاطر افزایش تعداد اسلات‌های DIMM می‌باشد. توانایی‌های یک E-ATX خیلی زیاد است و نمی‌توانید این نوع مادربرد را با قیمت کم تهیه کنید. سوکت‌ها و پردازنده‌های این نوع مادربرد متفاوت‌تر و طبعاً قدرتمندتر هستند.
چرا از مادربرد E-ATX استفاده میشود؟
مادربرد E-ATX برای کارهایی مانند رندر تصاویر سه بعدی، ویرایش ویدئو و دیگر کارهایی که یک مادربرد ATX نرمال توانایی آن را ندارد مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوع مادربردها بخاطر قابلیتشان دارد قیمت بالایی دارد. فردی که یک مادربرد E-ATX خریداری میکند باید یک پردازنده قوی هم داشته باشد که تعداد هسته‌ها و رشته‌های آن بیشتر از یک پردازنده معمولی باشد. این مادربردها فضای خیلی زیادی را اشغال می‌کنند و حداقل به یک کیس Full-Tower نیاز دارند.
قابلیت‌های مادبردE-ATX
مادربردهای E-ATX تعداد زیادی اسلات PCI-E x۱۶ دارند و حداقل از ۸ عدد اسلات رم DIMM پشتیبانی می‌کنند. یک مادربرد E-ATX می‌تواند از حداقل ۳ تا ۴ کارت گرافیک به شکل SLI یا CrossfireX پشتیبانی کند. ظرفیت رم در این مادربردها خیلی زیاد است و استاندارد آن برای مادربردهای مدرن ۱۲۸ گیگابایت می‌باشد. خیلی از مادربردهای E-ATX به صورت پیشفرض کارت صدا و Wi-Fi دارند و به منظور پشتیبانی از اورکلاک پایدار VRMهای خیلی قدرتمندی دارند.
انواع مادبردها براساس سوکت
یکی دیگر از روش‌هایی که به انواع مادربرد کامپیوتر اشاره میکند ، نوع سوکت آنها می‌باشد. هر مادربرد از نوع خاصی CPUپشتیبانی میکند. زمان خرید مادربرد باید توجه به نوع سوکت آن داشته باشید، زیرا فقط می‌توانید از برخیCPUها روی یک نوع سوکت خاص استفاده کنید.
انواع سوکت‌های مادربرد
سوکت A
پردازنده‌های Durons و AMD برای مادربردهای سوکت A طراحی شده‌اند و سرعت باس آنها چیزی بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ مگاهرتز می‌باشد. این نوع مادربرد ۴۶۲ پین پردازنده دارد و از پکیجینگ PGA نیز پشتیبانی میکند.
سوکت ۳۷۰
روی این نوع مادربرد ۳۷۰ پین پردازنده وجود دارد و از پردازنده‌های Celeron، Intel Pentium II، Via Cyrix III و Via C۳ پشتیبانی می‌کنند. این مادربردها در پکیج PGA وجود دارند و سرعت باس آنها چیزی بین ۶۶ تا ۱۳۳ مگاهرتز می‌باشد.
سوکت ۴۷۸
با تعداد ۴۷۸ پین، مادربردهای سوکت ۴۷۸ که با اسم سوکت N هم شناخته می‌شوند، برای پردازنده‌های پنتیوم ۴ طراحی شده‌اند. این پردازنده‌ها از پکیج PGA پشتیبانی می‌کنند و سرعت باس آنها بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ مگاهرتز است. همچنین این سوکت مادربرد با پردازنده‌های Intel Core ۲ Dou، Intel Core ۲ Quad و Intel Xeon سازگار هستند.
سوکت T
با سرعت باس خیلی بالاتری (۱۶۰۰ مگاهرتز) انواع مادربرد کامپیوتر که از این سوکت استفاده می‌کنند تطابق‌پذیری خیلی بالایی دارند. این مادربردها از پردازنده‌های Celeron، پنتیوم ۴، پنتیوم D، پنتیوم XE و Celeron D پشتیبانی می‌کنند. علاوه بر این، این مادربردها با پردازنده‌های Intel Core ۲ Dou، Intel Core ۲ Quad و Intel Xeon نیز سازگار هستند.
سوکت ۹۳۹
این نوع سوکت که معمولاً در مادربردهای AMD قرار می‌گیرد با پردازنده‌های Opteron، Athlon ۶۴ X۲، Athlon ۶۴ FX و Athlon ۶۴ سازگار است. سرعت این سوکت به ۱۰۰۰ مگاهرتز می‌رسد و ۹۳۹ پین دارد. همچنین از پکیج PGA نیز در آن پشتیبانی میشود.
سوکت AM۳
به عنوان یکی از مادربردهای مدرن بازار، مادربردهای سوکت AMX سرعتی برابر با ۳۲۰۰ مگاهرتز دارند و به صورت کامل با پردازنده‌های AMD Athlon II و AMD Phenom II سازگار هستند.
سوکت H
برای پردازنده‌های اینتل، سوکت H که با نام LGA۱۱۵۶ نیز شناخته میشود، یکی دیگر از طراحی‌های مدرن می‌باشد. این سوکت با پردازنده‌های Intel Core i۵، Intel Core i۳ و Intel Core i۷ تطابق دارد. در این سوکت از پکیج LGA و ۱۱۵۶ پین استفاده شده است.
جمع‌بندی
انواع مادربرد کامپیوتر خیلی متفاوت هستند. این تکنولوژی که از دهه ۸۰ میلادی در حال رشد است، تنوع زیادی دارد و طی این سال‌ها بهبود یافته است. هنگامی که شما اسمبل کردن یک سیستم جدید را شروع می‌کنید، باید مادربردی را انتخاب کنید که با تجهیزات شما سازگار است و توانایی پشتیبانی از تمام تجهیزات شما را دارد.